Wystawa „Teren prywatny” zainspirowana została polskimi samowolami budowlanymi przełomu XX i XXI wieku. W końcu był to okres, w którym uginający się pod ciężarem kryzysów schyłkowy komunizm i konstruowany naprędce, rodzący się w chaosie kapitalizm kształtowały szereg alternatywnych praktyk architektonicznych. Budynki-samoróbki są interesującą ilustrację ducha tej epoki. „Teren prywatny” stawia tezę, że samowole oddają jej aspiracje czy preferencje estetyczne w sposób doskonalszy niż jakakolwiek legalna architektura.
Właśnie ta teza stanowić będzie punkt wyjścia do dyskusji moderowanej przez kuratora wystawy Kubę Żarego. W dyskusji wezmą udział: historyczka architektury Anna Cymer oraz historyk sztuki i Stołeczny Konserwator Zabytków Michał Krasucki. Podczas rozmowy zastanowią się nad tym, co samowole mówią o czasach przełomu ustrojowego – czy można traktować je (podążając za treścią wystawy) jako przejaskrawione przykłady jego ducha, transformacyjne hiperbole? Czy są one jednak zjawiskiem od oficjalnej architektury zupełnie odrębnym? Przyjrzą się też najgłośniejszym, najbardziej nietypowym, najbardziej charakterystycznym samoróbkom i porozmawiają o tym, czy w pewnych okolicznościach mogą zostać one nie tylko oswojone i zalegalizowane, ale czy powinny, jak inni świadkowie epoki, trafić pod ochronę. A może jednak dla budynków powstających bez pytania i bez prawa nie ma żadnego rozgrzeszenia?
W dyskusji wezmą udział:
- Kuba Żary – kurator działań artystycznych, dziennikarz, rzecznik. Kurator wystaw i projektów artystycznych poświęconych w szczególności problematyce miejskiej. Członek rady programowej Festiwalu Filmów o Mieście i Architekturze MIASTOmovie oraz rady artystycznej Wrocławskiej Fundacji Filmowej. Kierownik działu komunikacji i promocji Wrocławskiego Instytutu Kultury, redaktor naczelny „Wrocławskiego Niezbędnika Kulturalnego”, współpracownik m.in. magazynu „Contemporary Lynx”.
- Anna Cymer – absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Historyczka i pasjonatka architektury, o której od dwóch dekad pisze, opowiada i którą fotografuje. Podobno „kocha architekturę z wzajemnością”, szczególnie tą, (niesłusznie) uważaną za mniej wartościową czy wręcz brzydką. Autorka książek „Architektura w Polsce 1945 – 1989” i „Długie lata 90. Architektura w Polsce czasów transformacji”.
- Michał Krasucki – historyk sztuki i varsavianista. Od 2016 r. pełni funkcję Stołecznego Konserwatora Zabytków. Jest autorem wielu publikacji z zakresu konserwacji zabytków i historii warszawskiej architektury, w tym m.in. „ŻOL. Ilustrowany Atlas Architektury Żoliborza”, „Warszawskie dziedzictwo postindustrialne”.
