ARCHITEKTKI
Architektki to projekt, w którym przeszłość spotyka się z przyszłością. To opowieść o kobietach, które przez projektowanie otaczającego nas świata wpływają na to, w jaki sposób go postrzegamy.
5 duetów, składających się z uznanych warszawskich architektek oraz 5 twórczyń z młodszego pokolenia, stworzyło prace interpretujące dorobek wybranych projektantek z wcześniejszych generacji.
Czy płeć i miejsce determinują to, w jaki sposób postrzegamy przestrzeń wokół nas? Czy istnieje pewna międzypokoleniowa ciągłość w działalności tworzących w naszym mieście architektek?
Wystawa opowiada o dzieleniu się wiedzą, doświadczeniem oraz troską o przestrzeń i środowisko. Ta myśl przyświecała również na etapie projektu i produkcji wystawy, która niemal w całości powstała z materiałów i elementów pochodzących z drugiego obiegu.
ATLAS WARSZAWSKICH ARCHITEKTEK
Atlas Warszawskich Architektek prezentuje dorobek 41 projektantek, których realizacje do dziś widzimy w przestrzeni miasta. Biogramy tych twórczyń są równie różnorodne, co projektowane przez nie obiekty: modernistyczne osiedla, gmachy instytucji publicznych, a nawet założenia krajobrazowe i rekreacyjne. Ich projekty współtworzyły przestrzeń miasta w XX w. Wprowadzały nowatorskie rozwiązania i dostosowywały architekturę do zmieniających się potrzeb mieszkańców.
- Wybór obiektów: Anna Cymer
- Kwerenda: Anna Cymer, Artur Wosz, Miłosz Janczarski
- Fotografie współczesne: Artur Wosz
PRZEJDŹ DO ATLASU WARSZAWSKICH ARCHITEKTEK
GŁOSY STARSZEGO POKOLENIA
Wywiady z 4 wyjątkowymi architektkami: Barbarą Kaliszewską, Teresą Kelm, Ewą Kuryłowicz i Magdaleną Staniszkis, to portrety kobiet, których studia przypadły na lata 60. i 70. XX w., a życie zawodowe rozwinęło się w bardzo różnych dziedzinach architektury.
Jak w ich środowisku kształtowały się relacje między kobietami a mężczyznami? Czy jako studentki i początkujące projektantki miały swoje mentorki? Jak walczyły o uznanie w zawodzie i jakie mają rady mają dla swoich młodszych koleżanek?
- ur. 1939
Architektka, absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Projektantka Pasażu Śródmiejskiego w zespole prof. Zbigniewa Karpińskiego, odpowiedzialnego za projekt warszawskiej Ściany Wschodniej. Współzałożycielka Autorskiej Pracowni Architektury KANA, w której powstały realizacje m.in. Domu Dochodowego przy pl. Trzech Krzyży, Rezydencji Opera oraz licznych zespołów mieszkaniowych, budynków apartamentowych i domów jednorodzinnych.
- ur. 1941
Architektka wnętrz, absolwentka warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Po dyplomie zajęła się działalnością artystyczną, projektowaniem wnętrz, wystawiennictwem i scenografią. W okresie stanu wojennego wyjechała jako wykładowczyni do Algierii, gdzie zainteresowała się tamtejszą kulturą i architekturą. Po powrocie do Polski podjęła pracę na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie zajmowała się naukowo tematyką architektury proekologicznej i budownictwem z surowej ziemi.
- ur. 1953
Architekt, dr hab. inż., profesor tytularna. Absolwentka i profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w latach 1977-2022, kierowniczka Zakładu Teorii i Projektowania Architektury. Wieloletnia wiceprezes i generalna projektantka w pracowni Kuryłowicz+Architekci. Odpowiedzialna za realizacje m.in. takie jak Wydział Lingwistyki Stosowanej i Neofilologii UW, nowy pawilon polskiej Stacji im H. Arctowskiego na Antarktydzie i wielu innych. Uhonorowana m.in. Honorową Nagrodą SARP 2021 i medalem „Bene Merentibus”. Przewodnicząca Rady Fundacji im. Stefana Kuryłowicza.
- ur. 1945
Architektka i urbanistka, absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, nauczycielka akademicka i profesorka na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Autorka licznych planów oraz projektów urbanistycznych i architektonicznych od domów jednorodzinnych po biurowce i budynki użyteczności publicznej m.in. Rodan Systems w Warszawie i lubelskie Hospicjum dla Dzieci Dom Małego Księcia. Autorka publikacji na temat zrównoważonego rozwoju miast. Członkini komisji eksperckich, władz stowarzyszeń i izb zawodowych.
- ur. 1954
Architekt, absolwentka Politechniki Warszawskiej. Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP. W latach 2000-2016 sekretarz powołanej przez Zarząd Oddziału Warszawskiego SARP Komisji ds. Ochrony Dziedzictwa Warszawskiej Architektury i Urbanistyki XX w. Współpracuje z Centrum Interpretacji Zabytków Muzeum Warszawy, kuratorami Festiwalu Warszawa w Budowie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz Domem Spotkań z Historią. Popularyzuje zagadnienia warszawskiej architektury i urbanistyki przywołując sylwetki jej twórców, bo „SARP to Ludzie”.
GŁOSY MŁODSZEGO POKOLENIA
Przyszłość architektury należy do kobiet. Na wydziałach architektury studentki stanowią obecnie już większość osób studiujących.
Instalacja dźwiękowa jest głosem dziewczyn, studentek, które zgłosiły się do udziału w projekcie Architektki. Każda z nich wypowiedziała się poprzez dwa sformułowania “Chciałabym, żeby architektura w przyszłości…” oraz “Jako architektka chciałabym w przyszłości…”. Ich głos pokazuje nowe perspektywy i wizje, które zdefiniują architekturę nadchodzących lat.
Uczestniczki:
Zuzanna Baran, Hanna Batyńska, Aleksandra Boszke, Julia Broszkiewicz, Angelika Brzóska, Anna Halek, Nina Kempa, Wiktoria Kolaszyńska, Zuzanna Kubala, Magdalena Niewczas, Katarzyna Owczarska, Oliwia Pakuszewska, Julia Pakuszewska, Natalia Piestrzyńska, Zuzanna Piwek, Kaja Strzemiecka, Alicja Sutkowska, Aleksandra Wichowska
ARCHITEKTKI | OTWARCIE WYSTAWY
- 18.07.2025 (18:00)
Chcemy, by każda osoba wychodząca z wystawy Architektki zabrała ze sobą coś więcej niż tylko estetyczne wrażenia:
- świadomość, że architektura tworzona przez kobiety była i jest istotną częścią krajobrazu, choć nie zawsze odpowiednio dostrzeganą. Chcemy, by osoby odwiedzające odkryły historie, które dotąd pozostawały w cieniu, i poczuły ochotę do dalszego ich poznawania;
- poczucie ciągłości i znaczenia relacji międzypokoleniowych; pokazujemy, jak ważne są rozmowy, wzajemne uczenie się i przekazywanie wiedzy;
- refleksję nad przyszłością architektury; Jaką rolę mogą odegrać empatia, odpowiedzialność społeczna, zrównoważony rozwój? Czy młode głosy i różnorodność perspektyw mogą zmienić zawód, jego wartości, a nawet kierunek rozwoju naszych miast?;
- odwagę, by tworzyć po swojemu, czerpiąc zarówno z doświadczenia innych, jak i z własnej intuicji.
Architektki to więcej niż opowieść o architekturze. To opowieść o relacjach, odpowiedzialności i wyobraźni.
- 12.07.2025 (11:00)
Nasza relacja z Wisłą rzadko opierała się na wzajemności. W literaturze – królowa, opiekunka, matka. A w rzeczywistości – zanieczyszczona, schorowana sługa. Czerpiemy z niej wodę energię, ochłodę, a odwdzięczamy się zrzucaniem ścieków, czy nakładaniem betonowego gorsetu w postaci regulacji koryta. Czy tak powinno się traktować kogoś, kto nam tyle daje?
Wianek jest gestem w stronę Wisły, ukłonem dla jej podmiotowości. Jest to mały prezent dla żywej istoty, która zasługuje na szacunek. Upleciony z rozsady roślin wodnych, korzystnych dla jej ekosystemu, to nie tylko symbol, ale także praktyczna pomoc. To obustronny rytuał bliskości. Dla nas – celebracja obecności, dla Wisły – recreatio – szansa na odnowę.
- 20.07.2025 (16:00) – Oprowadzanie kuratorsko-autorskie
- 24.08.2025 (16:00) – Oprowadzanie kuratorskie
- 21.09.2025 (16:00) – Oprowadzanie kuratorskie i warsztaty z sitodruku
- 19.10.2025 (16:00) – Oprowadzanie kuratorsko-autorskie
Oprowadzania to wyjątkową okazją, aby od samych autorek usłyszeć, co zainspirowało je w twórczości architektek z poprzednich pokoleń do stworzenia własnych prac pokazywanych na wystawie. Dodatkowo kuratorzy opowiedzą o idei wystawy i dlaczego tak ważna jest współpraca międzypokoleniowa między architektkami.
- 3.08.2025 (12:00)
Osiedle Latawiec to najbardziej znaczący projekt Eleonory Sekreckiej zrealizowany w ramach odbudowy stolicy. Architektura osiedla przenosi nas w socrealistyczną wersję paryskiego placu Wogezów. Dzięki nietypowemu ułożeniu bloków mieszkalnych na wzór kształtu latawca, główną aleję osiedla można było wypełnić drzewami.
Sekrecka miała również udział w nadaniu Warszawie jej nowego, świetlistego oblicza. Gdy stolica, pod wpływem Zachodu, rozbłysła kolorowymi neonami reklamowymi, to ona skupiła się na projektowaniu miejskiego oświetlenia najważniejszych ulic, m.in. Marszałkowskiej.
W PRACOWNI – ANNA ZAWADZKA SOBIERAJ
- 6.08.2025 (17:30)
Ania to architektka, socjolożka i aktywistka, od 2012 r. projektuje budynki oraz małe formy z materiałów naturalnych i wtórnych. Zajmuje się również doradztwem proekologicznym, w tym m.in. audytami dla Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy. Wykorzystuje badania społeczne w projektowaniu. Współpracuje z Materiality w obszarze raportów z gospodarki obiegu zamkniętego. Jest współautorką projektu „Dekarbonizacja procesów budowlanych”. Działa też naukowo, pracuje nad doktoratem o cyrkularności budownictwa i promuje ekologię w architekturze.
Natomiast jej pracownia jest wizytówką budownictwa naturalnego i recyclingu. I do tego mieści się w modernistycznej kamienicy projektowanej przez Syrkusów. Zapraszamy!
SPACER PO SADACH ŻOLIBORSKICH Z TOMASZEM FUDALĄ
- 9.08.2025 (12:00)
Na spacer po Sadach Żoliborskich, czyli osiedlu, którego główną projektantką była Halina Skibniewska, zaprasza Tomasz Fudala.
Sady Żoliborskie powstały w latach 1958–1972. W słynnym stołecznym konkursie zyskały tytuł Mistera, a także Wicemistera Warszawy. Nad projektem osiedla Skibniewska pracowała wspólnie z Andrzejem Kicińskim i Andrzejem Małkiem.
Halina Skibniewska (1921–2011) w swojej twórczości szczególną uwagę zwracała na społeczny wymiar przestrzeni osiedli. Dlatego w swoich realizacjach dbała nie tylko o funkcjonalność budynków, lecz także o starannie zaprojektowaną i zachowaną zieleń. W projektowaniu uwzględniała potrzeby osób z niepełnosprawnością. Ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w 1948 roku. Następnie, od 1971 roku, była również związana z tą uczelnią jako wykładowczyni, przekazując swoją wiedzę i doświadczenie kolejnym pokoleniom architektów.
- 12.08.2025 (17:30)
Centralę tworzą Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis. Zajmują się nie tylko projektowaniem, ale przede wszystkim poszerzaniem pola debaty o architekturze, inspirowaniem interdyscyplinarnych działań związanych z przestrzenią. Centrala tworzy projekty pod hasłem „Amplifikacja natury”, oparte na badaniach relacji między architekturą a procesami przyrodniczymi.
Stale współpracują z Charkowską Szkołą Architektury, realizując autorski cykl warsztatów. Z Fundacją Bęc Zmiana w 2024 wydali „Zeszyty ćwiczeń: Światło. Woda. Wiatr. Grawitacja” zachęcające do wyjścia w teren, zanurzenia się w krajobrazie i uważnych obserwacji.