Zapraszamy na rozmowę, podczas której przyjrzymy się szczególnie postaci Macieja Nowickiego. Był on architektem o niezwykłym życiorysie i międzynarodowym dorobku, którego losy pozostają do dziś pełne niedopowiedzeń.
Rozmowę poprowadzi Andrzej Skalimowski (Dział Naukowy NIAiU).
Spotkanie odbędzie się na placu przed Zodiakiem.
Poruszymy wątki jego działalności w okupowanej Warszawie, m.in. udziału w tajnym nauczaniu, późniejszej współpracy z Biurem Odbudowy Stolicy, a także zawiązania się relacji zawodowej i prywatnej ze Stanisławą Sandecką, później Nowicką. Spróbujemy zrekonstruować okoliczności jego wyjazdu do Stanów Zjednoczonych w 1945 roku – decyzji, która jednak zaskoczyła wielu współpracowników i do dziś budzi pytania. Czy była to ucieczka przed realiami powojennej Polski? Czy wyjazd był efektem politycznego nacisku, zawodowej szansy czy może głębszych konfliktów w środowisku? A również – co wyróżniało Nowickiego na tle polskiego i międzynarodowego środowiska architektonicznego?
W rozmowie nie zabraknie również refleksji nad imponującym, choć krótko trwającym etapem amerykańskiej kariery Nowickiego – m.in. współpracy przy projekcie siedziby ONZ, stadionie w Raleigh, a także indyjskiego miasta Chandigarh – oraz tragicznego finału jego życia w katastrofie lotniczej nad Egiptem w 1950 roku, który na zawsze zamknął obiecującą drogę jednego z najciekawszych polskich architektów XX wieku.
dr Andrzej Skalimowski
Historyk, kierownik Działu Naukowego w Narodowym Instytucie Architektury i Urbanistyki. Zajmuje się historią społeczną XX wieku i historią techniki, ze szczególnym uwzględnieniem architektury, planowania przestrzennego i przemysłu. Autor biografii pierwszego naczelnego architekta Warszawy Józefa Sigalina.
dr Przemysław Gasztold
Pracownik Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie. Stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2013), Departamentu Stanu USA (2019), finalista Nagrody Naukowej „Polityki” (2017), laureat Nagrody Naukowej im. Miroslava Tudjmana (2024). Specjalizuje się w relacjach Europy Wschodniej z Globalnym Południem, działalnością służb wywiadowczych, międzynarodowym terroryzmie oraz polskim ruchu komunistycznym. Obecnie przygotowuje książkę o roli PRL jako miejsca azylu i edukacji dla uchodźców politycznych i studentów z Globalnego Południa. Autor broszury „Maciej Nowicki (1910–1950) – pionier architektury światowej. Droga z Polski do ONZ” wydanej przez Instytut Pamięci Narodowej w 2022 roku.