Zapraszamy na premierę książki „Miastomijanie. Historia i współczesność warszawskiego muralu”.
O książce porozmawiamy w gronie autorek poszczególnych rozdziałów. Będą z nami Anna Brzezińska-Czerska, Aleksandra Litorowicz, Zofia Rojek i Monika Wróbel, a także socjolog miasta Maciej Frąckowiak. Panel dyskusyjny poprowadzi Bogna Świątkowska.
Na miejscu będą czekały bezpłatne egzemplarze książki.
Miastomijanie powstało w wyniku spotkania dwóch oddolnych inicjatyw dokumentujących i badających sztukę publiczną w Warszawie: Fundacji Puszka i projektu Bliżej konsumenta.
Dzięki zestawieniu naszych archiwów i doświadczeń szkicujemy historię o warszawskich muralach – zarówno z okresu PRL-u, jak i współczesnych. Zastanawiamy się nad kondycją i przemijaniem dawnych wielkoformatowych malowideł reklamowych. Pytamy także o dzisiejszą rolę murali artystycznych i strategie postępowania z tym coraz obszerniejszym zbiorem prac.
„Książka »Miastomijanie. O historii i współczesności warszawskiego muralu« nie ma ambicji wyczerpania tematu, nie oferuje też precyzyjnego monograficznego opisu. To raczej zbiór głosów i różnych perspektyw badawczych, próba usystematyzowania rozproszonej historii i propozycja podsumowania momentu, w którym znajduje się to medium – i dostrzeżenia tego, jak my sami się do niego odnosimy.
Mural towarzyszy nam od dawna, w różnych kontekstach; zarazem czerpie z otaczającego go świata i na niego wpływa. Raz po raz odbijamy się od niego w opowieściach o zmianach w mieście, o pojawianiu się i zanikaniu pewnych możliwości i narracji. O transformowaniu się przestrzeni wspólnej i kultury przestrzennej, o przyjemnych doświadczeniach, o uczestnictwie, o prawie do miasta.
Opowieść poprzez murale może się wydawać działaniem dość oczywistym – to przecież autoryzowany, legalny zbiór, całkiem inny od nieskrępowanego i szybko reagującego na bieżące wydarzenia street artu. Jest przy tym zawsze odbiciem sytuacji organizacyjno-politycznej – ram, strategii i narzędzi, czy to miejskich, czy rynkowych, lokalnych czy globalnych.
Mural związany jest jednak także z różnymi aktorami życia miejskiego, z plastyczną materią architektury i procesami zmian urbanistycznych. Pozostaje zależny od mijającego czasu oraz od trendów, które mogą mu przynieść popularność albo krytykę. Tym bardziej warto traktować go poważnie i szukać dla niego alternatywnych, ożywczych kontekstów. I nieustannie pytać: na jakie jeszcze sposoby mógłby nam towarzyszyć w miejskim życiu?” – ze wstępu Aleksandry Litorowicz.
Uczestniczki i uczestnicy premiery:
Anna Brzezińska-Czerska
Jest kuratorką i redaktorką, absolwentką animacji kultury oraz podyplomowych studiów z prostego języka na Uniwersytecie Warszawskim. Przez dekadę była dziennikarką „Rzeczpospolitej” i „Życia Warszawy”. Następnie koordynowała animację i promocję Wisły oraz Zodiaku Warszawskiego Pawilonu Architektury w Urzędzie m.st. Warszawy.
Obecnie odpowiada za prosty język w Banku Gospodarstwa Krajowego. Od kilkunastu lat dokumentuje lokalne dziedzictwo kulturalno-społeczne. Jest kuratorką oraz producentką wystaw i wydarzeń, czterokrotną stypendystką MKiDN oraz m.st. Warszawy. Współpracuje między innymi z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Narodowym Centrum Kultury Filmowej w Łodzi. Jest autorką projektów Bliżej konsumenta i Neonstory.
Maciej Frąckowiak
Jest socjologiem, doktorem nauk społecznych, badaczem miasta i kultury wizualnej. Jest adiunktem na Wydziale Socjologii UAM i wykładowcą w School of Form Uniwersytetu SWPS, a także autorem i redaktorem tekstów oraz książek naukowych i popularyzatorskich. Redaguje Dział Badań i Analiz w czasopiśmie o kulturze i projektowaniu „Notes na 6 Tygodni”. Współpracuje z instytucjami samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie działań animujących miejską przestrzeń, a także debatę na jej temat. Obecnie naukowo interesuje się krajobrazem kulturowym pogranicza oraz rolą kultury w tworzeniu udanych społecznie przestrzeni publicznych.
Aleksandra Litorowicz
Jest prezeską Fundacji Puszka, kulturoznawczynią, badaczką i kuratorką. Wykłada w School of Form oraz School of Ideas na Uniwersytecie SWPS, a także na studiach miejskich w Instytucie Badań Przestrzeni Publicznej ASP w Warszawie. Jest twórczynią konkursu dla Warszawy przyszłości FUTUWAWA oraz projektów badawczych i edukacyjnych związanych z miastem i sztuką w przestrzeni publicznej. Współzałożyła Szkołę Architektury Społeczności SAS. Kieruje ogólnopolskimi badaniami malarstwa monumentalnego oraz projektem badawczym „Place Warszawy (do odzyskania)”.
Jest autorką inicjatywy Miastozdziczenie.pl badającej międzygatunkowe zamieszkiwanie. Była pomysłodawczynią i redaktorką książki „Atlas wszystkich mieszkańców” traktujący o ludzko-pozaludzkich relacjach w Warszawie. Jest stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz m.st. Warszawy, w 2021 roku wyróżnioną tytułem wybitnej absolwentki dwudziestopięciolecia Uniwersytetu SWPS. Jest członkinią Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie m.st. Warszawy.
Zofia Rojek
Jest historyczką sztuki, kustoszką w Dziale Badań nad Historią Warszawy i Zbiorami Muzeum Warszawy. Jest doktorantką w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Była kuratorką kilka wystaw, między innymi „Niewidoczne. Historie warszawskich służących, „To nie jest moja historia”, „Bat zamiast słońca” Agaty Jarosławiec oraz projektu „Spółdzielnia prac malarskich” Pauliny Włostowskiej. Współpracowała badawczo między innymi z Zachętą – Narodową Galerią Sztuki, Instytutem Badań Przestrzeni Publicznej na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, Muzeum Historii Polski oraz Uniwersytetem SWPS. Zajmuje się kulturą wizualną XIX i XX wieku.
Monika Wróbel
Jest architektką, urbanistką i badaczką miejską, zajmuje się przestrzenią publiczną. Jest wiceprezeską Fundacji Skwer Sportów Miejskich, wspierającej rozwój przyjaznych międzypokoleniowych przestrzeni miejskiej rekreacji (oficjalny partner inicjatywy Nowy Europejski Bauhaus). Jako ekspertka wspiera Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego m.st. Warszawy w projektach dotyczących rozwoju przestrzeni publicznych.
Doktoryzowała się na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Jej praca dotyczyła relacji współczesnej sztuki publicznej z przestrzenią miejską stolicy (główna nagroda w III edycji konkursu Dyplomy dla Warszawy). Jest członkinią Miejskiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Warszawie oraz rady doradczej międzynarodowego stowarzyszenia City Space Architecture zrzeszającego badaczy i praktyków przestrzeni publicznej.
Bogna Świątkowska
Jest pomysłodawczynią, fundatorką oraz prezeską zarządu Fundacji Bęc Zmiana, z którą zrealizowała kilkadziesiąt projektów dotyczących przestrzeni publicznej, architektury, sztuki i projektowania. Była także pomysłodawczynią licznych publikacji związanych z kreatywnością oraz inicjatorką badań nad potencjałami miejskiej przestrzeni społecznej. Dodatkowo jest założycielką oraz redaktorką naczelną czasopisma „Notes na 6 tygodni”, które jest poświęcone polskiej kulturze współczesnej.
O książce:
„Miastomijanie. Historia i współczesność warszawskiego muralu” pod redakcją Aleksandry Litorowicz
Wydawca: Fundacja Puszka, Warszawa, 2024, wydawnictwo bezpłatne
Partner: Bliżej Konsumenta
Teksty: Anna Brzezińska-Czerska, Aleksandra Litorowicz, Zofia Rojek, Monika Wróbel
Wypowiedzi: Anna Cymer, Przemysław Dziubłowski, Sebastian Frąckiewicz, Michał Frydrych, Daniel Kaliński (Chazme718), Jan Kallwejt, Anna Koźbiel, Marek Krajewski, Magdalena Krzosek-Hołody, Kwiatek, Mariusz Libel, Weronika Plińska, Cezary Polak, Marcin Polak, Łukasz Prokop, Paweł Ryżko, Kuba Snopek, Michał Szczęsny Szuwar, Karol Szufladowicz, Anna Szynwelska, Bogna Świątkowska, Dominik Tokarski, Vlepvnet, Artur Wabik, Mariusz Waras, Natalia Wielebska, Jacek Wielebski, Wojciech Wilczyk, Paulina Włostowska, Iwona Zając, Łukasz Zaremba
Redakcja językowa i korekta: Justyna Chmielewska
Projekt graficzny i skład: Pracownia Zbytki
Fotografia na okładce: Michał Niwicz, 2010
Publikacja została sfinansowana ze środków Urzędu m.st. Warszawy.