Co mają ze sobą wspólnego barokizacja gotyckich świątyń i zburzenie Solpolu? Likwidacje kościołów i pomników w XIX czy XX wieku i przebudowa secesyjnych domów? Rozbiórka Hotelu Silesia w Katowicach, wieżowca Poltegoru we Wrocławiu czy siedziby CIECH-u w Warszawie i niezliczone przebudowy i rozbudowy zamków, pałaców i magnackich rezydencji w XVII i XVIII wieku? Wszystkie je łączy pogoń za modą!
Od początku zachodniej cywilizacji architektura podległa zamianom stylistycznym, bo jej właściciele i użytkownicy chcieli mieszkać i bywać w obiektach nowoczesnych, pasujących do nowych czasów, modnych i ładnych. Od wieków więc budynki się przebudowuje, ale także rozbiera po to, by zastąpić je tym, co w danej chwili wydaje się modne, atrakcyjne, postępowe i potrzebne.
Jak ta pasja do nadążania za modą ma się do pojęcia zabytku? Jak wśród tworzonych przecież z myślą o funkcjonalności obiektów wybrać te, które przed rozbiórkami i przeróbkami należy ochronić? To pytania, na które wciąż szukamy odpowiedzi. Bo nie ma dobrego kompromisu pomiędzy ideą architektury jako użytkowej i modnej oprawy dla ludzkich działań, a tej będącej pamiątką swoich czasów, dziedzictwem i zapisem dziejów.
Anna Cymer – historyczka architektury, absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, zajmuje się popularyzacją wiedzy na temat architektury. Pisuje zarówno do mediów popularnych, jak branżowych i specjalistycznych, związana z portalem Culture.pl. Laureatka Nagrody Dziennikarskiej Izby Architektów RP. Autorka książki „Architektura w Polsce 1945 – 1989”