W ramach wystawy „Warszawa Hartwiga. Hartwig Warszawy” prezentujemy fotografie Edwarda Hartwiga (1909–2003), które ukazują miasto stołeczne w różnych momentach jego bogatej historii.
Edward Hartwig, uznawany za „ojca polskiej fotografii” i „najważniejszego polskiego fotografa”, jest najbardziej znany z uwieczniania wierzby oraz pejzaży z różnych zakątków Polski. Słynie także z wybitnych portretów, w tym znakomitych fotografii teatralnych. Zdjęcia Warszawy, choć istotne w jego dorobku, są mniej znane. Przez blisko sześć dekad Warszawa była miejscem jego życia i pracy oraz ważnym źródłem artystycznych poszukiwań i inspiracji.
Już przed II wojną światową Hartwig podjął próbę przeprowadzki do stolicy. Kupił, wyremontował i urządził mieszkanie w Al. Ujazdowskich dla siebie i swojej rodziny. Niestety, dom spłonął podczas powstania warszawskiego. Po wielu wojennych przejściach, plan udało się zrealizować w 1951 roku, kiedy to Hartwig na stałe osiedlił się w Warszawie. Przeprowadził się z Lublina i zamieszkał w Al. Jerozolimskich. Już wcześniej jednak dokumentował odbudowującą się stolicę na licznych fotografiach. Jego prace z tamtego okresu charakteryzują się silnymi wpływami piktorializmu i socrealizmu. Wówczas powstały sentymentalne i malarskie ujęcia zabytkowej części Warszawy, nawiązujące do jego przedwojennego zainteresowania starą zabudową rodzinnego Lublina.
Przemiany polityczne i społeczne lat 50. oraz rozwój modernizmu przyniosły widoczne zmiany w jego twórczości. Hartwig zaczął eksplorować nowoczesne miasto z architekturą modernistyczną – szklanymi i betonowymi bryłami oraz neonami nocą. W jego pracach widać estetyczne ujęcia Warszawy jako nowoczesnej, tętniącej życiem metropolii.
„Kiedy idę, nie patrzę bezdusznie, zawsze coś wyłapię ciekawego, interesującego, coś, czego nie znam” – tak Edward Hartwig opisał swoją twórczą metodę w jednym z wywiadów.
Ciągłe poszukiwanie nowych ujęć i form w jego twórczości było nieustannym dążeniem do odkrywania czegoś nowego. Wyjątkową zmianę przyniosły lata 90., gdy kolor zagościł na ulicach Warszawy oraz w fotografiach Hartwiga. Barwne zdjęcia, rzadko prezentowane, są dziś materiałem do odkrycia, podobnie jak współczesna architektura Warszawy z przełomu wieków.
Wystawa prezentuje zdjęcia, które są wyrazem wieloaspektowego zainteresowania Hartwiga Warszawą i jej nieustanną zmiennością. Zmiany w przestrzeni miejskiej znajdują swoje odbicie w jego twórczości. Razem z Hartwigiem przechodzimy przez „różne Warszawy” – od powojennej odbudowy, przez modernizacyjny wysiłek kolejnych dekad, po postmodernistyczną barwność i transformacyjną rzeczywistość. Mamy nadzieję, że twórczość Edwarda Hartwiga stanie się ważnym głosem w dyskusji o Warszawie, jej przeszłości oraz przyszłości.
