Nieistniejąca dziś część A zespołu Atrium Business Center stanowiła pierwszą zrealizowaną fazą założenia składającego się z czterech budynków. Obłożone różowym granitem i szkłem refleksyjnym, stanowiły zapowiedź zmian na Woli. Dziki Zachód zmienić miał się w Zachód nowoczesny– europejski, a nawet amerykański: w Manhattan między Holiday Inn i al. Jana Pawła II (Życie Warszawy, nr 79, 1993). Na wizualizacjach przedstawiających planowane budynki (wówczas wykonywanych jeszcze aerografem) przechadzają się biznesmeni w garniturach i biznesmenki w garsonkach.

Your Opportunity – Twoja szansa głosił baner rozwieszony na elewacji Atrium Plaza – trzeciej już części kompleksu biurowo-usługowego wzdłuż alei Jana Pawła II, a Sarmaci w kontuszach trzymali namioty nad głowami prezesów szwedzkiej firmy Skanska (Gazeta Stołeczna, 1998). W zespole Atrium zmaterializowała się wizja rozwoju Polski lat 90. – ze światową ambicją elegancji i prestiżu, nadal jednak swojska i nieagresywna w swojej formie i skali.

Nie jest to typowe city, a głównie niewysoka zabudowa kontynuującą miejską pierzeję pobliskiego Muranowa i negująca ekstremalnie modernistyczne założenia osiedla Za Żelazną Bramą. Czy to zasługa szwedzkiego inwestora? A może wyjątkowej wówczas formuły partnerstwa publiczno-prywatnego? Z pewnością też polskich architektów, ale z międzynarodowym doświadczeniem. Tomasz Kazimierski i Andrzej Ryba zasłynęli ikoniczną realizacją budynku McDonald’s obok warszawskiego Sezamu. Andrzej Ryba pracował już wcześniej w Syrii z Wojciechem Zabłockim przy projekcie stadionu w Latakii.

Zagraniczne firmy budowlane entuzjastycznie podchodziły do możliwości ekspansji na polski grunt. Warsaw Means Business brzmi nagłówek w gazetce SKANSKA Worldwide (No 2, Summer 1993 Dla Woli był to jeden pierwszych biurowców z prawdziwego zdarzenia. Co jednak różni budynki biurowe z lat 90. od tych wznoszonych w późnym kapitalizmie? Mimo swojego krótkiego życia są dziś wyburzane by ustąpić miejsca szklanym wieżowcom.

Właściciele budynków i inwestorzy często stawiają tezę, że architektura okresu transformacji nie spełnia potrzeb współczesnego rynku w zakresie typologii, gęstości zabudowy, czy estetyki. Z drugiej strony, wiele z nich jest przecież nadal w dobrej formie i stanowi architektoniczną opowieść o przemianach i aspiracjach swojego okresu.

W ramach Benefisu pragniemy przybliżyć dzieje Atrium nie tylko z czasu fizycznej obecności i funkcjonowania budynku na mapie miasta. Wcześniej działało tu targowisko, natomiast po decyzji o rozbiórce i wyprowadzce biurowych użytkowników, właściciel – firma STRABAG udostępniła tymczasowo budynek A Atrium Business Center uchodźcom wojennym z Ukrainy.

Dzięki działaniom Fundacji BRDA 215 różowych okien wymontowanych z burzonego budynku trafiło do zniszczonych przez Rosjan obwodów w Ukrainie i zyskało nowe życie w domach mieszkalnych.

Z zaproszonymi gośćmi, w ramach wystawy i wydarzeń towarzyszących, powspominamy pełne splendoru lata 90. i zastanowimy się nad nowym życiem budynków, także po ich rozbiórce.

• Wystawa: 27. 10. – 12. 11. 2023
• Wernisaż wystawy: 27. 10. godz. 19.00
• Godziny otwarcia: wtorek-piątek: godz. 15-19, sobota-niedziela: godz. 12-19
• 1 i 11 listopada zamknięte

Twórcy wystawy:

Artyści i artystki: Jan Domicz, Piotr Kowalski, Mariola Przyjemska, TURNUS (Marcelina Gorczyńska i Kamila Falęcka), Kuba Rodziewicz, Melanie Wróblewska, Rafał Ziemiński

Zespół kuratorski: Zuzanna Mielczarek, Mateusz Włodarek

Współpraca merytoryczna: Aleksandra Stępień-Dąbrowska

Identyfikacja wizualna: Katarzyna Nestorowicz

Komunikacja: Joanna Krupa, Dominik Witaszczyk

Program wydarzeń towarzyszących: Zuzanna Mielczarek, Mateusz Włodarek, Aleksandra Stępień-Dąbrowska, Petro Vladimirov

Podziękowania: Grzegorz Buczek, Zofia Jaworowska i Petro Vladmirov (Fundacja BRDA), Tomasz Kazimierski i Andrzej Ryba (Biuro Projektów Kazimierski i Ryba), Maja Polubińska i Jakub Musielak (STRABAG), Piotr Srokosz (SKANSKA)

Organizator: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki

Współorganizator: Miasto Stołeczne Warszawa, ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury

Zespół Zodiaku: Monika Komorowska, Katarzyna Sałbut, Artur Wosz, Katarzyna Zachara

Partner: Fundacja BRDA

Wystawa dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego