Na placu przed pawilonem prezentujemy obiekty nominowane w ramach 10. edycji Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy.

To konkurs, w którym wybierane są najlepsze obiekty, przestrzenie publiczne i wydarzenia architektoniczne, które zrealizowano na terenie Warszawy w minionym roku. Projekty ocenia grono ekspertów i ekspertek z dziedzin architektury, urbanistyki, projektowania krajobrazu, a także historii i krytyki architektury.

W tym roku nominacje przyznano w pięciu kategoriach: architektura użyteczności publicznej, architektura mieszkaniowa, nowe życie budynków, projektowanie przestrzeni publicznej i wydarzenie architektoniczne. Przyznawane są także nagrody specjalne: Nagroda Mieszkańców, nagroda za rozwiązania proekologiczne, nagroda za rozwiązania zapewniające dostępność oraz Grand Prix. Zwycięzców poznamy 23 kwietnia 2024r.

Inwestycje i wydarzenia nominowane w 10. edycji konkursu:

Architektura użyteczności publicznej:

• Muzeum Wojska Polskiego – zaprojektowane przez pracownię WXCA, to nowoczesna przestrzeń, w której od 13 sierpnia 2023 roku można oglądać wystawę „1000 lat chwały oręża polskiego”. Ekspozycja prezentuje około 3000 unikalnych zabytków militarnych. Budynek muzeum, zbudowany z czerwonego betonu i wyposażony w 91 pomp ciepła, jest energooszczędny i funkcjonalny. Trwają przygotowania do otwarcia stałej ekspozycji w nowoczesnych salach tematycznych, co dodatkowo zwiększy atrakcyjność muzeum.
• Muzeum Historii Polski – imponujący gmach zamykający Plac Gwardii, wyróżnia się minimalistyczną marmurową bryłą. Na powierzchni 44 000 m² znajdują się przestrzenie wystawowe, edukacyjne oraz sala koncertowa na 600 osób. Wkrótce muzeum otworzy jedną z największych w Polsce wystaw stałych na 7 000 m², prezentującą 1000 lat historii Polski z wykorzystaniem multimediów i zabytków. Latem na dachu dostępny jest taras widokowy, a za budynkiem rozciąga się 30-hektarowy park miejski. Pod Placem Gwardii znajduje się podziemny parking na 600 samochodów.
• Biblioteka w Choszczówce – to nowoczesny, drewniany budynek o powierzchni 670 m², z dużymi przeszkleniami wpuszczającymi naturalne światło. Zbudowana z drewna klejonego i prefabrykowanych elementów, jest energooszczędna dzięki pompie ciepła i panelom fotowoltaicznym. Na parterze znajdują się wypożyczalnia, czytelnia i sala wielofunkcyjna, natomiast na piętrze wypożyczalnia dla dzieci i młodzieży oraz sala multimedialna. Biblioteka pełni również rolę lokalnego centrum aktywności, oferując wynajem sal na wydarzenia i konferencje.

Architektura mieszkaniowa:

• Osiedle Nordic Bemowo -w 2023 roku zakończono pierwszy etap osiedla Nordic Bemowo, realizowanego przez fińskiego dewelopera YIT przy ul. Lazurowej na Bemowie. Projekt autorstwa Kuryłowicz & Associates wyróżnia się architekturą oraz centralnym placem rekreacyjnym z miejscami do wypoczynku. Osiedle zapewnia nowoczesne udogodnienia, takie jak stacje ładowania pojazdów elektrycznych, parkingi rowerowe i ogrody deszczowe. W przyszłości planowana jest budowa 14 budynków wielorodzinnych i 9 jednorodzinnych, oferujących mieszkania od 25 do 117 m².
• Dom Matki Bożej Serdecznej – zlokalizowany przy ul. Foliałowej 11 we Włochach, został zaprojektowany przez pracownię XYstudio. Budynek, usytuowany w trudnej lokalizacji obok trasy S2, oferuje nocleg w 6-osobowych pokojach oraz wsparcie w formalnościach, opiekę lekarską i terapię. Wnętrze z otwartym tarasem i galeriami zawiera kaplicę z drewna klejonego i jadalnię pełniącą rolę świetlicy. Estetyczna, funkcjonalna konstrukcja z betonową bazą i ceglastą elewacją ma różnorodne okna dostosowane do funkcji pomieszczeń.
• Rytm na Kabatach – nowoczesny budynek zlokalizowany przy stacji metra Kabaty. Zbudowany na miejscu supermarketu Tesco, ma długość około 300 metrów i jest podzielony na 7 segmentów o różnych elewacjach. Budynek, stojący na słupach w kształcie litery „V”, umożliwia swobodne przejście pod nim. Główne wejścia od strony północnej prowadzą do klatek schodowych, wind oraz rowerowni z miejscami na wózki dziecięce, które są oddzielone ażurowymi przesłonami. Pod budynkiem znajdują się strefy wypoczynkowe z siedziskami i bujanymi ławkami, które sprzyjają integracji mieszkańców. Dodatkowo, na dachu dostępny jest taras, który mogą wykorzystywać wszyscy mieszkańcy.

Nowe życie budynków:

• Działania Fundacji BRDA: Projekt OKNO i projekt BUDO – Projekt OKNO skupia się na ponownym wykorzystaniu okien z wyburzeń i od osób prywatnych. Okna są magazynowane przez Zarząd Dróg Miejskich i przekazywane organizacjom non-profit odbudowującym domy w Ukrainie. Projekt zdobył główną nagrodę Biennale Designu 2023 w Londynie. Projekt BUDO koncentruje się na recyklingu materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz. Fundacja BRDA pozyskuje elementy, takie jak parkiety, lampy i grzejniki, które następnie przekazują potrzebującym. Z rozbiórki kamienicy przy ul. Rozbrat pozyskano 450 m² dębowego parkietu oraz inne materiały. W ramach BUDO uratowano blisko 50 ton materiałów przed wysypiskiem, wspierając tym samym deweloperów, firmy rozbiórkowe i promując zrównoważony rozwój w stolicy.
• Kwartał społeczno-kulturalny Emilii Plater 29-31 – dawna szkoła tysiąclatka z 1962 roku, między wieżowcami Marriotta i Oxford Tower, jest teraz siedzibą Teatru Komuna Warszawa, organizującego ponad 150 wydarzeń rocznie. Oferuje także strefę sportową, zremontowaną z budżetu obywatelskiego. W 2023 roku powstała koncepcja przekształcenia terenu w kwartał społeczno-kulturalny EP 29-31 przy ul. Emilii Plater, w ramach Nowego Centrum Warszawy. Projekt wspierany jest przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy.
• Otwarty Jazdów. 10 lat działalności – Otwarty Jazdów, funkcjonujący od 2013 roku, to społeczna inicjatywa na rzecz ochrony drewnianych domków fińskich w Warszawie. Jako Związek Stowarzyszeń, zachowuje 27 z 96 domków z 1945 roku, mimo wcześniejszej likwidacji dla budowy Trasy Łazienkowskiej i ambasad. Osiedle, zamieszkane przez mieszkańców, organizacje pozarządowe, artystów i akademików, oferuje różne działania kulturalne, edukacyjne i artystyczne. Inicjatywa wprowadza innowacyjne mechanizmy współpracy, rozwija przestrzeń publiczną i eksperymentuje z alternatywnymi modelami finansowania.

Projektowanie przestrzeni publicznej:

• Parku Akcji „Burza” – zrewitalizowany w 2023 roku, łączy funkcję pamięci i wypoczynku. Nowe udogodnienia obejmują place zabaw z naturalnych materiałów, dostępne ścieżki dla osób na wózkach, oraz schody i wąwozy z gruzobetonu. Na terenie znajdują się także ścieżki przyrodnicze, kładka wśród drzew, strefa dla psów, a także posadzone 450 drzew parkowych i 8,5 tys. sadzonek drzew leśnych. Projekt, współfinansowany z Funduszu Spójności, zrealizowano w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.
• Modernizacja Parku Cichociemnych Spadochroniarzy AK – po przebudowie parku Górka Kazurki na Ursynowie, mieszkańcy mogą teraz korzystać z nowych alejek, ścieżek rowerowych oraz placu zabaw, a także z rozbudowanej zieleni. W ramach inwestycji, która objęła ponad 10 z 17 ha parku, posadzono 300 drzew i 5 tys. mkw. krzewów. Projekt, współfinansowany z Funduszu Spójności, uwzględniał konsultacje społeczne z 2018 roku oraz poszanowanie lokalnej przyrody. W parku znajdują się teraz także nowe altany, miejsca wypoczynku, ścieżki dydaktyczne, punkt widokowy oraz „psi park”. Elementy te zwiększają funkcjonalność i atrakcyjność parku.
• Modernizacja Pola Mokotowskiego – projekt rewitalizacji Pola Mokotowskiego, wybrany w konkursie i opracowany przez WXCA, obejmował przebudowę układu wodnego. Zamiast starej betonowej niecki z lat 70., powstał nowy, całoroczny akwen z tarasami i strefami wypoczynkowymi. Nowy zbiornik, składający się z rekreacyjnej i regeneracyjnej strefy z roślinnością oczyszczającą wodę, wspiera bioróżnorodność. Wykorzystano deszczówkę i tereny po bazie MPO, a beton ze starej niecki umocnił brzegi. Odnowione Pole Mokotowskie harmonijnie integruje się z okolicznymi terenami.

Wydarzenie architektoniczne:

• Zgruzowstanie Warszawy 1945-1949. Wystawa i książka – Warszawa, która odbudowała się z gruzów dzięki ciężkiej pracy mieszkańców, jest tematem wystawy w Muzeum Warszawy oraz książki Adama Przywary „Zgruzowstanie”. Ekspozycja, obejmująca ponad 500 obiektów rozmieszczonych w siedmiu salach, ilustruje pierwsze lata odbudowy stolicy. W ramach wystawy, wykorzystano materiały budowlane, takie jak cegły i gruzobeton, które stały się podstawą odbudowy miasta. Dodatkowo, miejsca pamięci, takie jak Kopiec Powstania Warszawskiego i Górki, obecnie pełnią funkcję atrakcyjnych przestrzeni wypoczynkowych.
• Sztuka Aktualizacja. Co widać w przestrzeni publicznej Warszawy? – publikacja, będąca częścią projektu „Aktualizacja. Warszawa i jej sztuka publiczna”, realizowanego przez Fundację Puszka i wspieranego przez Urząd m.st. Warszawy, stanowi podsumowanie wieloletnich badań nad warszawską sztuką publiczną. Książka, przygotowana przez Monikę Wróbel i Aleksandrę Litorowicz, analizuje 1090 realizacji artystycznych z lat 1989–2023. Dokumentuje ona wpływ sztuki na przestrzeń miejską oraz jej rolę w tworzeniu krajobrazu Warszawy. Dzięki temu projektowi, możliwe było zrozumienie, jak sztuka wpływa na miasto i jakie zmiany wprowadza w jego przestrzeni.
• Ilustrowane Atlasy architektury Warszawy i spacery architektoniczne – Ilustrowane Atlasy architektury warszawskich dzielnic wymyślone przez Magdalenę Piwowar i wydawane przez Fundację Centrum Architektury, wyróżniają się staranną oprawą graficzną oraz szczegółowymi rysunkami. Przewodniki, w formie spacerowników, organizatorzy uzupełniają o popularne spacery architektoniczne, teraz również z tłumaczeniem na Polski Język Migowy. W 2023 roku wydano trzy nowe tomy: „ŚRÓD PD. Ilustrowany atlas architektury Śródmieścia Południowego”, „GRO. Ilustrowany atlas architektury Grochowa” oraz „MOK PD. Ilustrowany atlas architektury południowego Mokotowa”

Program towarzyszący:

• 8.01–19.01 – Zgłoszenia do konkursu

• 8.03–21.03 – Plebiscyt Mieszkańców

• 23.04 – Ogłoszenie zwycięzców